ពិភវូបនីយយកម្មនៃបណ្ដូរ

សំនួរ​

១. ចូរកំណត់ន័យនៃពាក្យពិភវូបនីយកម្មនៃបណ្ដូរ ពហុជាតិ និងបណ្ដូរសេរី ។

២. តើបណ្ដូរអន្ដរជាតិមានការវិវត្តដូចម្ដេច ?

៣. “ បណ្ដូរអន្ដរជាតិជាមូលដ្ឋាននៃពិភវូបនីយកម្មសេដ្ឋកិច្ច “ ចូរពន្យល់អំណះអំណាងនេះ ។

៤. តើបណ្ដូរទៅជាបាតុភូតសាកលបានយ៉ាងដូចម្ដេច ?

៥. “ បដិវត្តន៍ដំណឹកជញ្ជូនជាហេតុ និងផលនៃសំទុះសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក “ ។ ចូរពន្យល់អំណះអំណាងនេះ ។

៦.​ តើអ្វីខ្លះដែលជាចលករនៃបណ្ដូរអន្ដរជាតិ ? 

ចម្លើយ

១. កំណត់ន័យនៃពាក្យ

• ពិភវូបនីយកម្មនៃបណ្តូរ គឺជាសំទុះនិងការពង្រីកបណ្ដូរថ្នាក់ពិភពលោកដែលមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងបច្ចេកទេស និងនយោបាយបើកចំហ ដែលមានចែកក្នុងស្ថាប័នអន្ដរជាតិ ។
• ពហុជាតិ គឺជាសហគ្រាសមួយដែលធ្វើសកម្មភាពនៅក្នុងប្រទេសជាច្រើន ដោយផ្ទាល់ឬ តាមរយៈសាខារបស់ខ្លួន និងមានយុទ្ធសាស្រ្ដថ្នាក់ពិភពលោក ។
• បណ្ដូរសេរី គឺជាផ្ដោះប្ដូរទំនិញតាមរយៈ ប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្ម ននៅក្នុងទីផ្សារសេរី ។

២. បណ្ដូរទំនិញមានការរីកចម្រើនយ៉ាងរហ័សទាំងទម្ងន់ទាំងតម្លៃ ការរីកចម្រើននេះ នាំឪ្យមានកំណើតសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកយ៉ាងខ្លាំងក្លា ។ កំណើនតម្លៃនៃបណ្ដូរលឿនជាងកំណើនផងទុកក្នុងពិភពលោក ។ ម៉្យាងវិញទៀត ពាណិជ្ជកម្មនៃបណ្ដាប្រទេសទាំងអស់ មិនមែនសុទ្ធតែរីកចម្រើនតាមចង្វាក់ដូចៗគ្នានោះទេ ប៉ុន្ដែក៏គ្មានប្រទេសណាមួយ អាចផ្លាស់ប្ដូរខ្លួនផុតពីលូតលាស់ទូទៅនៃចំហទៅរកបណ្ដូរអន្ដរជាតិដែរ ។ បណ្ដាប្រទេសដូចជាចិន និងឥណ្ឌាបានបើចំហទៅរករកបណ្ដូរអន្ដរជាតិកាន់ខ្លាំងឡើងៗ ព្រមទាំងត្រូវការទីផ្សារលក់ផលិតផលដ៏ច្រើននិងបន្ទេរបច្ចេកវិទ្យាដើម្បីជាផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន ។

៣. “ បណ្ដូរអន្ដរជាតិជាមូលដ្ឋាននៃពិភវូបនីយកម្មសេដ្ឋកិច្ច “ព្រោះបណ្ដូរទំនិញមានការរីកចម្រើនយ៉ាងរហ័សទាំងទម្ងន់ ទាំងតម្លៃ ។ រីកចម្រើននេះ នាំឪ្យកំណើនបណ្ដូរលឿនជាងកំណើនផលទុនក្នុងពិភពលោក ។

៤. បណ្ដូរក្លាយទៅជាបាតុភូតសាកលបាន ដោយសារបណ្ដូរទំនិញមានការរីកចម្រើនយ៉ាងរហ័សទាំងទម្ងន់ ទាំងតម្លៃ ។ ក្នុងនោះលំនាំចេញក្នុងពិភពលោកមានកំណើតទ្វេដងនៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧០ និងឆ្នាំ ២០០០ គឺពី ១៧% ដល់ ២១%នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបលើពិភពលោក ។ បណ្ដូររូបធាតុដើមនៅតែរបស់វាក្នុងកម្រិតខុសៗគ្នា (ឧទាហរណ៍ ថាមពលផលិតផលកសិកម្ម…) ។ ផលិតផលសម្រេចមានប្រៀបជាងគេក្នុងបណ្ដូរពាណិជ្ជកម្មអន្ដរជាតិតាងបានជិត ៣/៤ នៃលំនាំចេញលើចេញលើពិភពលោក​។ ការលក់គ្រឿងម៉ាស៊ីននិងសម្ភារៈដឹកជញ្ជូនរីកចម្រើនខ្លាំងបំផុតបានកើនឡើងពីរដង នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៦០ និងឆ្នាំ ២០០០ គឺជីវិត ៤០% នៃលំនាំចេញពិភពលោក ។

៥. “ បដិវត្តន៍ដំណឹកជញ្ជូនជាហេតុ និងផលនៃសំទុះសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក “ មានន័យថាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោករីកចម្រើនអាស្រ័យលើដំណឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវគោក ផ្លូវទឹក ផ្លូវអាកាស ជាដើម ។ ពាណិជ្ជកម្មអន្ដរជាតិ បានជំរុញមធ្យោបាយគមនាគមន៍ឪ្យមានការរីកចម្រើនផ្នែកបច្ចេកទេសមានលឿន ការស្រាវជ្រាវ ជាសុកភាព និងសុវត្ថិភាព ឯកទេសកម្មនៃមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន(សំណងបណ្ដោញបំពងបង្ហូរប្រេងកាតអាចចផ្ទុកររហូតដល់ ៥៥០០០តោន ។ ម្យ៉ាងទៀតមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនផ្សេងៗផ្ដល់ផលចំណេញពីរ គឺផលិតភាពនិងប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ ។ បរិមាណវាកើនឥតឈរ តាំងពីឆ្នាំ ១៩៤៨ មកចំនួនរថយន្ដក្នុងពិភពលោកកើន​១០ ដង នាវាមានចំណុះបន្ទុកលើសពី ១០០ កើន ៥ ដង ។

៦. ចលករនៃបណ្ដូរអន្ដរជាតិមាន ៖

• ការរីកចម្រើនផ្អែកដំណឹកជញ្ជូន ​
• សេរីភាពនៃបណ្ដូរក្នុងក្របខ័ណ្ឌពិភពលោក
• ពហុជាតិ
• ការរីកចម្រើនផ្នែកកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម បច្ចេកទេស
• តម្រូវការរបស់មនុស្សជាតិ … ។