ករណីណាដែលរដ្ឋសភាអាចរំលាយបាន • ក្នុងកាលៈទេសៈដែលរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានទំលាក់២ដង ក្នុងរយៈពេល១២ខែ • ក្នុងករណីមានការស្នើសុំពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ឬ មានការយល់ ព្រមពីប្រធានរដ្ឋសភា ។

រដ្ឋសភាអាចកើតឡើងបានតាមរយៈដូចជា ៖ • តាមការបោះឆ្នោតតាមអាណត្តិកំណត់៥ឆ្នាំម្តង • តាមការបោះឆ្នោតរើសរដ្ឋសភាថ្មីយ៉ាងយូរ៦០ថ្ងៃក្រោយ ប្រកាសរំលាយមុនអាណត្តិ នៅពេលមានការទំលាក់រាជរដ្ឋាភិ បាល២ដងក្នុងរយៈពេល១២ខែ ។

ការអធិប្បាយជារួមស្តីអំពីការប្រជុំរបស់រដ្ឋសភា ក្រោយជាប់ ឆ្នោតជាផ្លូវការរដ្ឋសភាបើកសម័យប្រជុំដំបូង៦០ថ្ងៃយ៉ាងយូរ តាមការកោះអញ្ជើញរបស់ព្រះមហាក្សត្រ។ មុនចាប់ផ្តើមការងាររបស់ ខ្លួនរដ្ឋសភាត្រូវប្រកាសសុពលភាពនៃអាណត្តិសមាជិកម្នាក់ៗ ជ្រើសរើសសមាសភាពប្រធាន អនុប្រធាន និងសមាជិកទាំងអស់នៃ គណៈកម្មាធិការនានា អនុម័តបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ដោយមតិភាគច្រើន ដាច់ខាតនៃសមាជិកសភាទាំងមូល និងធ្វើពិធីសម្បថមុនចូលកាន់ តំណែង ។ រដ្ឋសភាប្រជុំសាមញ្ញ២ដងក្នុង១ឆ្នាំ ក្នុងម្តង មានរយៈពេលយ៉ាងតិចបីខែ និងប្រជុំវិសាមញ្ញក្នុងករណីមាន សំណូមពរពី ព្រះមហាក្សត្រ នាយករដ្ឋមន្ត្រី សមាជិករដ្ឋសភាយ៉ាង តិច១/៣ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា ។ កោះប្រជុំត្រូវផ្សាយ របៀបវារៈកំណត់ថ្ងៃប្រជុំដឹងដល់ប្រជារាស្ត្រ។ រដ្ឋសភាត្រូវប្រជុំរាល់ថ្ងៃ ក្នុងកាលៈទេសៈប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន ប្រធានរដ្ឋសភា ជាប្រធានដឹកនាំអង្គប្រជុំការងាររបស់រដ្ឋសភា ។ ការប្រជុំរបស់ រដ្ឋសភាត្រូវធ្វើជាសាធារណៈ ឬ អាចសំងាត់តាមសំណើពីប្រធាន ឬ ពីសមាជិកយ៉ាងតិចចំនួន១/១០ ...

អ្នកដឹកនាំ​ត្រូវតែ​ជា​មនុស្ស​មាន​ភាពស្មោះត្រង់​ចំពោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្លួន ហ៊ាន​លះបង់​ជីវិត​ដើម្បី​ជាតិ​មាតុភូមិ ជា​បុគ្គល​មានចំណេះដឹង​ខ្ពស់​ខ្ពស់ មាន​អត្តចរិត​បែប​ទស្សនវិទូ។ •    ប្រជាពលរដ្ឋ​មានការ​អប់រំ​ខ្ពស់ ចេះ​ខ្វល់ខ្វាយ និង​ចូលរួម​គិតគូរ​យ៉ាងសកម្ម​ក្នុង​រឿង​នយោបាយ។ •    រៀបចំ​ប្រ​ព័​ន្ឋ​ច្បាប់​ឲ្យ​មាន​ប្រ​សិ​ទ្ឋ​ភាព​ដើម្បី​ឲ្យ​មាន​នីតិរដ្ឋ ដែលជា​ហេតុ​នាំ​ឲ្យ​មនុស្ស​គ្រប់​វណ្ណៈ​ក្នុងសង្គម​រស់នៅ​ក្រោម​ច្បាប់​ទាំងអស់គ្នា មាន​ភាពស្មើគ្នា​ក្នុងនាម​ជា​មនុស្សជាតិ រស់​នៅមាន​សេរីភាព និង​ទទួលបាន​យុត្តិធម៌​ទាំងអស់គ្នា។ •    រៀបចំ​ស្ថាប័ន​នយោបាយកំពូលៗ (ស្ថាប័ន​នីតិបញ្ញត្តិ ស្ថាប័ន​នីតិប្រតិបត្តិ ស្ថាប័ន​នីតិ​វិនិច្ឆ័យ) ឲ្យ​មាន​តុល្យភាព​អំណាច​នយោបាយ ដើម្បី​ឲ្យ​មានការ​គោរព និង​ការ​ឲ្យ​តម្លៃ​គ្នា​ទៅវិញទៅមក​រវាង​អ្នកនយោបាយ និង​មាន​សិទ្ធិ​ក្នុងការ​ត្រួតពិនិត្យ​គ្នា​ទៅវិញទៅមក​រវាង​ស្ថាប័ន​ទាំងនេះ ដែល​នាំ​ឲ្យ​ការងារ​នយោបាយ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ខ្ពស់។ •    ការរៀបចំ​គោលនយោបាយ ប្រព័ន្ធ​នយោបាយ និង​ការបែងចែក​តួនាទី​នយោបាយ ក្នុង​ស្ថាប័នរដ្ឋ​ឲ្យ​មាន​សមធម៌​ទៅតាម​វិធាន​នៃ​ច្បាប់​ដើម្បី​ឲ្យ​បុគ្គល​គ្រប់រូប​ដឹង​តួនាទី​របស់ខ្លួន​យ៉ាងច្បាស់ ហើយ​អនុវត្តតាម​គោ​លក​រណ៍​របស់ខ្លួន​យ៉ាង​ត្រឹមត្រូវ ។ នយោបាយ​គឺជា​រឿង​របស់​អ្នក ហើយ​និង​ខ្ញុំ ។ ដើម្បី​ឲ្យ​ប្រទេសជាតិ​មាន «ការដឹកនាំ ប្រកបដោយ​ភាពភ្លឺស្វាង»ជាហេតុ​នាំ​ឲ្យ​មានការ​រីកចម្រើន យើង​ត្រូវតែ​ចូលរួម​គិតគូរ​រឿង​នយោបាយ និង​បញ្ហា​សង្គម ដោយ​ការយល់ដឹង​ទាំងអស់គ្នា ។កុំ​ស្រែ​ករក​ការរីកចម្រើន ប្រសិនបើ​អ្នក​មិន​ចូលរួម!

គឺជា​ពាក្យ​តែមួយ​ម៉ាត់​តែមាន​ទស្សនៈ និង​និយមន័យ​ច្រើន​រាប់មិនអស់​ទៅតាម កម្រិត​នៃ​ការយល់ដឹង និង​បទពិសោធន៍​ជីវិត​ឆ្លងកាត់​ក្នុងសង្គម ព្រមទាំង​អារម្មណ៍​ពី​ធម្មជាតិ របស់​មនុស្ស​គ្រប់រូប ។ ទ​ស្សទ​នយោបាយ​កើតចេញពី​ប្រភេទ​មនុស្សផ្សេងៗគ្នា ដូចជា៖អ្នកនយោបាយ ទស្សនវិទូ​នយោបាយ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ អ្នកវិភាគ​នយោបាយ  សាស្ត្រាចារ្យ​នយោបាយ អ្នកសិក្សា​វិទ្យា​នយោបាយ អ្នកគាំទ្រ​នយោបាយ អ្នកដើរ​តាម​នយោបាយ អ្នកបម្រើ​នយោបាយ អ្នក​មិន​ខ្វល់​ពី​នយោបាយ ។

វិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ សំដៅដល់វិទ្យាសាស្រ្តសង្គមមួយបែបដែលសិក្សាជាប្រព័ន្ធអំពីជីវិតសង្គមនយោបាយ និងអំពីគ្រប់បាតុភូតនយោបាយទាំងអស់ដែលកើតមានឡើង ពោលគឺទំនាក់ទំនងរវាងស្ថាប័ននយោបាយ និងអង្គការនយោបាយដែលក្នុងនោះមានរដ្ឋាភិបាលគណបក្សនយោបាយ អង្គការសង្គមនានា ។

លិខិតប្តូរសារ សំដៅដល់លិខិតព្រមព្រៀងរវាងភាគីរដ្ឋនានា​ ដែលមានលក្ខណៈមិនដូចកិច្ចព្រមព្រៀងឬសន្ធិសញ្ញាទេ ។ លិខិតប្តូរសារអាចជាការព្រមព្រៀងរវាងរដ្ឋនិងរដ្ឋមុនពេលសម្រេចធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀង ឬសន្ធិសញ្ញានៅជំហានបន្ទាប់ទៀត ។

លិខិតឆ្លងដែនផ្លូវការ សំដៅដល់លិខិតឆ្លងដែនដែលអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចផ្តល់ឲ្យមន្ត្រីរាជការទូទៅសម្រាប់បំពេញបេសកកម្មជាផ្លូវការនៅបរទេស តាមការកំណត់របស់រដ្ឋនីមួយៗ ។

លិខិតឆ្លងដែនធម្មតា សំដៅដល់លិខិតឆ្លងដែនដែលអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចផ្តល់ឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទ សម្រាប់ធ្វើដំណើរទៅបរទេស តាមការកំណត់របស់រដ្ឋនីមួយៗ ។

លិខិតឆ្លងដែនការទូត សំដៅដល់លិខិតឆ្លងដែនដែលអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចផ្តល់ឲ្យមន្ត្រីការទូត និងឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់សម្រាប់បំពេញបេសកកម្មនៅបរទេសតាមការកំណត់របស់រដ្ឋនីមួយៗ ។