វិបាកវិនិច្ឆ័យមាន២បែបគឺ៖ វិបាកវិនិច្ឆ័យផ្នែកសីលវិជ្ជាៈ គឺជាការសរសើរ ឬទណ្ឌកម្មរបស់សីលញាណ ចំពោះការប្រព្រឹត្តរបស់យើង។ វិបាកវិនិច្ឆ័យផ្នែកសង្គមៈ គឺវិបាកវិនិច្ឆ័យនេះស្របនឹងទំនួលខុសត្រូវផ្នែកសង្គម ជាការវិនិច្ឆ័យរបស់តុលាការ ឬអំណាចជាន់ខ្ពស់ណាមួយ។

ទ្រឹស្តីផ្សេងៗនៃវិបាកវិនិច្ឆ័យមាន៖ វិបាកវិនិច្ឆ័យតាមបែបប្រពៃណីៈ យល់ថាគឺជាសេរីភាពអាជ្ញារបស់អ្នកមានពិរុទ្ធដែលធ្វើឱ្យការដាក់ទណ្ឌកម្មមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ មកពីមនុស្សនេះបានសម្រេថានឹងប្រព្រឹត្តអំពើអកុសល ដោយស្គាល់ហេតុផលច្បាស់លាស់ទើបមនុស្សនេះត្រូវតែទទួលទោសនៅជំនាន់ដើមមិនមែនតែមនុស្សទេ ដែលទទួលទោស សូម្បីតែវត្ថុ ឬសត្វក៏ដោយ។ ជួនកាលគេធ្វើវិបាកវិនិច្ឆ័យលើសាកសព (ស.វទី១៧) ឬគេដាក់ទណ្ឌកម្មសាច់ញាតិរបស់អ្នកជាប់ពិរុទ្ធជនដែលបានប្រមាថព្រះចេស្តារបស់ស្តេច។ វិបាកវិនិខ្ឆ័យតាមបែបសង្គមវិវត្តន៍នីតិសាស្ត្រៈ វិបាកវិនិច្ឆ័យយោងទៅតាមវិវិត្តន៍នីតិសាស្ត្រ។ គេយកមនុស្សទោកាត់ករដោយម៉ាស៊ីន (ឧ.ស្តេចល្វី ទី១៦  ត្រូវរាស្ត្រដាក់ទណ្ឌកម្មដោយកាត់ក) ឬគេព្យួរកនៅចំពោះមុខទស្សនិកជនរាប់ម៉ឺននាក់។ (ឧ.នៅអង់គ្លេសសម័យកណ្តាល)។  វិបាកវិនិច្ឆ័យនាសម័យសង្គមបច្ចុប្បន្នៈ ពួកអ្នកសីលវិជ្ជាបានធ្វើការរិះគន់ចំពោះវិបាកវិនិច្ឆ័យតាមបែបសង្គមខាងលើ ព្រោះគេយល់ថា ការសម្លាប់ ឧក្រិដ្ឋជនមិនមែនមានន័យថាបំបាត់ឧក្រិដ្ឋកម្មទេ។ ប៉ុន្តែបន្ថែមឧក្រិដ្ឋកម្មទៅវិញ។ គេយល់ថាការធ្វើទណ្ឌកម្មហួសកម្រិតដល់ពិរុទ្ធជនពុំបានឱ្យគេរាងចាលឡើយគឺរិតតែពន្យុះចិត្តគេឱ្យកាន់តែមានភាពរឹងរូសហើយប្រព្រឹត្តនូអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មកាន់តែច្រើនឡើង។

វិបាកវិនិច្ឆ័យ គឺជាវិបាកដែលកើតឡើងពីភាពស្របគ្នា ឬភាពមិនស្របគ្នារវាងអំពើ និងតម្លៃដែលមាននិយាមជាសំណាង។

ដំណើរពុកផុយគីមី